چاپ دیجیتال چیست؟

از دیرباز تاکنون، سیستم*های چاپ تصاویر، تحولات زیادی داشته است. چاپ* سربی، فلزی، سنگی، ژلاتینی، افست، دیجیتال و غیره از انواع چاپ* محسوب می*شوند. ما در این مطلب از خانه طراحان سام، قصد داریم درباره چاپ دیجیتال به عنوان یکی از جدید*ترین تکنولوژی*های چاپ، اطلاعاتی را ارائه کنیم. در دهه*های گذشته برای چاپ تصاویر در تیراژ بالا از افست یا لیتوگرافی استفاده می*شد؛ که از کیفیت و امکانات محدودی برخوردار بود؛ اما در سال*های اخیر پیشرفت تکنولوژی، در حوزه*های مختلف از جمله صنعت چاپ، تغییرات اساسی ایجاد کرده است. چاپ دیجیتال، تازه*ترین روش برای تبدیل تصاویر دیجیتال و با کیفیت به محصولات چاپی است. معمولا از این سیستم، برای تیراژ*های پایین استفاده می*شود. در ادامه به مزایای چاپ دیجیتال، کاربرد*های آن، فرآیند، ابعاد و انواع چاپ دیجیتال می*پردازیم.

مزایای چاپ دیجیتال

• قیمت چاپ دیجیتال، در قیاس با چاپ افست بسیار زیاد است اما استفاده از سیستم دیجیتال، در تیراژ پایین بسیار مقرون به صرفه می*باشد. در این سیستم، هزینه چاپ هر صفحه ثابت بوده و با افزایش تعداد تغییر نمی*کند.
• سرعت چاپ در سیستم دیجیتال بسیار زیاد است.
• در سیستم* افست امکان تغییر داده*ها وجود نداشت اما در سیستم دیجیتال، شما می*توانید به راحتی بخشی از داده*ها را تغییر دهید.
• کار با دستگاه*های قدیمی چاپ مانند افست، گراور و فلکسو به دلیل اینکه باید در هنگام چاپ، نسبت به کمرنگی یا پر رنگی تصاویر تصمیم*گیری می*شد دارای حساسیت بالایی بود. از این جهت کار با این دستگاه*ها نیازمند استخدام یک اپراتور مجرب بود. درصورتی که کار با دستگاه چاپ دیجیتال، نیازمند توانایی و تجربه خاصی نیست. در چاپ دیجیتال تصمیم*گیری درباره رنگ تصاویر در مرحله آماده*سازی و قبل از چاپ صورت می*گیرد که این مسئله سبب صرفه*جویی در به کارگیری نیروی انسانی می*شود. در سیستم چاپ دیجیتال پرینتر مستقیما به رایانه متصل می*شود و داده*ها را مستقیما از رایانه دریافت کرده و چاپ می*کند.

چاپگر*های لیزری و جوهر افشان جزء رایج*ترین دستگاه*های چاپ دیجیتال محسوب می*شوند. در این سیستم تونر، به شکل یک لایه نازک روی سطح چاپی قرار می*گیرد ولی در سطح چاپی نفوذ نمی*کند. در مرحله بعد، با استفاده از مواد پوششی و با تابش اشعه UV یا فرآیند*های حرارتی، اقدام به تثبیت رنگ*ها می**نمایند. در چاپ دیجیتال سطح چاپی می*تواند هریک از این موارد باشد: کاغذ، کنواس، کاغذ عکاسی، فوم برد، بوم، پارچه، چوب، شیشه و سنگ.

کاربرد*های چاپ دیجیتال

• درگذشته برای چاپ تصاویر از واسطه*های چاپی استفاده می*شد و پس از شروع فرآیند چاپ، امکان تغییر در آن وجود نداشت. اما امروزه، در سیستم چاپ دیجیتال، این محمل*ها حذف شده است. به همین سبب در چاپ هر نسخه، امکان تغییر اطلاعات درج *شده وجود دارد. با حذف محمل*های چاپ، افزون بر هزینه، در زمان آماده*سازی نیز صرفه*جویی می*شود.

• تهیه نمونه: در چاپ دیجیتال خبری از پلیت*ها نیست. از آنجا که چاپگر* مستقیما داده*ها را از رایانه، روی سطح چاپی منتقل می*کند. این ویژگی، امکان کالیبراسیون یا درجه*بندی چاپگر و تهیه یک نمونه برای متقاضی را ایجاد می*کند.

• چاپ شخصی: همانطور که در موارد بالا ذکر شد چاپ دیجیتال امکان چاپ، در تیراژ محدود را برای متقاضی ایجاد می*کند. به همین جهت این امکان برای متقاضی وجود دارد تا از سطوح چاپی متفاوت یا طرح*های متفاوت درنسخ دیگر استفاده کند. به عنوان مثال برای سفارش کارت پرسنلی، می*توان از طرح*های متنوع یا سطوح چاپی متفاوت استفاده کرد.

فرآیند چاپ دیجیتال

اطلاعات مربوط به چاپ تصاویر، از طریق رایانه و در قالب یک رشته بیت به چاپگر ارسال می*شود. در واقع پایه و اساس چاپ دیجیتال، یک تصویر شطرنجی یا اصطلاحا یک بیت مپ است؛ که داده*ها را از طریق رایانه به چاپگر منتقل می*کند.

ابعاد سطح چاپی در چاپ دیجیتال

چاپ دیجیتال براساس ابعاد به سه گونه متوسط، بزرگ و عریض تقسیم می*شود.

چاپ دیجیتال متوسط (Medium Format): سفارشات مربوط به بروشور، عکس، کارت ویزیت، لیبل، کاتالوگ، لفاف*های بسته*بندی و چاپ روی سطوح مختلف در ابعاد ۳۳ × ۴۸ یا A3+ چاپ می*شود. چاپ این سفارشات با چاپگر*های لیزری، جوهرافشان و نوری انجام می*شود.
چاپ* دیجیتال بزرگ (Large Format): پوستر*ها و سفارشاتی که حداکثر دارای عرض ۱۵۰ سانتی*متر می*باشد و در فضا*های داخلی مورد استفاده قرار می*گیرد؛ در ابعاد بزرگتر از A3+ تا عرض ۱۵۰ سانتی*متر چاپ می*شود. در چاپ این سفارشات، از چاپگر*های دیجیتال نوری یا جوهرافشان و لیزری استفاده می*شود.
چاپ دیجیتال عریض (Wide Format): سفارشاتی که در این ابعاد چاپ می*شود عموما در محیط*های باز مورد استفاده قرار می*گیرد. به همین دلیل در سطح چاپی این سفارشات از موادی استفاده می*شود که در مقابل عوامل محیطی مانند آب و نور خورشید مقاوم باشد. فرمت عریض، دارای حداقل ۱۵۰ سانتی*متر و حداکثر ۵۰۰ سانتی*متر عرض است.

انواع چاپ دیجیتال

چاپ دیجیتال، به لحاظ روش تکنولوژی مورد استفاده به 7 دسته ذیل تقسیم می*شود:

۱. روش دیجیتال نوری۲. روش حرارتی۳. روش تصعید رنگ۴. روش چاپ۵. روش جوهرافشان۶. روش الکتروفوتوگرافی (جامد پودری، مایع)۷. مارکر لیزری

۱. روش دیجیتال نوری

یکی از پرکاربردترین روش*های چاپ دیجیتال می*باشد. در این روش با استفاده از تابش نور، تصاویر را روی کاغذ*های حساس به نور (کاغذ عکاسی) چاپ کرده و در مرحله بعد تثبیت می*نمایند. کیفیت تصاویر در این روش، بسیار بالاست. یکی از مشکلات این روش، دو مرحله*ای بودن آن می*باشد. البته امروزه این مشکل، با وجود دستگا*ه*های اتوماتیک، حل شده است. در دهه*های گذشته Photo Lab یا دستگا*ه* دیجیتال نوری، جایگاه ویژه*ای در لابراتوار*های عکاسی دارا بود.

۲. روش چاپ حرارتی

در سیستم چاپ حرارتی، با ایجاد گرمای شدید به وسیله ماتریس*های حرارتی یا لیزر و دیگر واکنش*های شیمیایی، رنگ و تصویر را روی کاغذ*های حساس به حرارت چاپ می*کنند. از این روش برای چاپ تصاویر تک رنگ استفاده می*شود. البته امروزه استفاده از این روش، تقریبا منسوخ شده است.

۳. روش تصعید رنگ

در واقع سیستم تصعید رنگ، شبیه روش حرارتی می*باشد. در این سیستم، ابتدا رنگ*ها روی سلفون قرار می*گیرد و سپس با استفاده از پرتوهای رنگی مانند ماتریس*های حرارتی رنگ*ها، از روی سلفون بخار شده و روی کاغذ ثبت می*شود. تصاویر چاپ شده به این روش، از کیفیت بالایی برخوردار است. در دهه*های گذشته از این روش برای چاپ پوستر*های تبلیغاتی استفاده می*شد. قیمت پایین این دستگاه سبب *شده تا در بسیاری از لابراتوار*های عکاسی از این چاپگر* استفاده شود. اما مواد مصرفی این دستگاه مانند سلفون*های رنگی دارای قیمت بالایی است که سبب می*شود استفاده از آن، مقرون به صرفه نباشد.

۴. روش چاپ

دستگاه**های سیستم چاپ کاملا مشابه چاپگر*های افست است و تنها تفاوت آن*ها در استفاده از محمل*های چاپی می*باشد. محمل* چاپی یا پلیت از ابتدا داخل این چاپگر*ها تعبیه شده است. در این شیوه چاپ، داده*ها به شکل یک فایل کامپیوتری از رایانه به چاپگر منتقل شده و کل پروسه چاپ به صورت کاملا اتوماتیک انجام می*شود. این ماشین *آلات Direct Imaging نام دارد و به اختصار به نام DI شناخته می*شود. استفاده از این روش برای چاپ صفحات در تیراژ بالا، برخلاف سایر سیستم*های چاپ دیجیتال، بسیار مقرون به صرفه است. اما همچنان امکان چاپ اطلاعات متغیر در این سیستم وجود ندارد.

۵. روش چاپ جوهرافشان

در روش جوهرافشان، داده*های دیجیتال به صورت مستقیم و به وسیله مرکب*های مایع روی سطوح چاپی منتقل می*شوند. در این سیستم چاپگر مرکب مایع را به صورت مستقیم از هد بر روی کاغذ انتقال می*دهد. در سیستم جوهرافشان، به دلیل عدم استفاده از محمل میانی، تاثیر عوامل محیطی بر کیفیت چاپ به حداقل می*رسد. نازل رنگ*پاش این چاپگر، کاملا دیجیتالی بوده و فقط از دو فرمان مثبت و منفی به معنای پاشیدن یا نپاشیدن رنگ پیروی می*کند. تنوع در ابعاد دستگاه*های چاپی که از سیستم جوهرافشان پیروی می*کنند از پرینتر*های رومیزی آغاز و تا دستگاه*های با عرض پنج متر را در برمی*گیرد. مهمترین سیستم*های چاپ دیجیتال، شامل سیستم جوهرافشان با امکان پاشیدن تونر براساس تقاضا (Drop on Demand) و پیوسته ((Continues tone می*باشد. قطعا سیستم جوهرافشان، با کیفیت*ترین، رایج*ترین و اصیل*ترین روش چاپ دیجیتال محسوب می*شود.

۶. روش چاپ الکتروفتوگرافی ( مرکب جامد پودری، مایع)

سیستم الکتروفتوگرافی به دو نوع مرکب جامد پودری یا تونری و مایع یا دیجیتال مرکبی تقسیم می*شود.

۱-۶. تونری: در این روش، از طریق شعاع نور لیزر، مرکب*های پودری که تونر نام دارد باردار شده و با ذوب شدن این تونرها، تصاویر روی کاغذ نقش می*بندد. سرعت چاپ تصاویر، در روش تونری بیشتر از روش جوهرافشان است. البته این روش، به دلیل وجود واسطه بین مخزن رنگ و سطح چاپی جزء تکنولوژی دیجیتال محسوب نمی*شود.
۲-۶. دیجیتال مرکبی: در این سیستم به جای استفاده از مرکب*های پودری، از مرکب*های رنگی مایع استفاده می*شود. اما محدودیت*های این چاپگر سبب شده تا کمتر مورد توجه قرار بگیرد

. • یکی از این محدویت**ها فناوری* پیچیده به کار رفته در این دستگاه است که تا سالها فقط در اختیار شرکت Indigo بود.
• دومین محدودیت این چاپگر، ابعاد سطح چاپی است که تنها ابعاد ارائه شده در این دستگاه، سطح چاپی A3 می*باشد.
• سومین مورد قیمت بالای این چاپگر است.

۷. روش چاپ مارکر لیزری

این روش، بیشتر در صنایع تولیدی مورد استفاده قرار می*گیرد. در این روش به وسیله اشعه لیزر و با ایجاد حرارت و سوزاندن، تصاویر مورد نظر را روی محصول درج می*کنند. امیدواریم با مطالعه این مطلب، توانسته باشیم اطلاعات مفیدی درباره چاپ دیجیتال در اختیار شما قرار دهیم.

منابع: هنر چاپ کاغذ دیواری
چاپخانه دیجیتال سام